Cha mẹ có thể làm gì để phát triển não của trẻ?
- KHÔNG cho trẻ xem tivi càng nhiều càng tốt. Một tác giả đề nghị cho con bạn tránh xa tivi trong 12 năm đầu và sau đó khuyến khích con thường xuyên đọc sách trước khi cho con bắt đầu xem phim ảnh. Nếu có thể, hãy phủ vải lên TV hoặc cất vào trong tủ có cánh đóng kín. Không thấy TV, trẻ sẽ không đòi xem TV.
Hãy nhớ rằng những gì chúng ta làm đều là hình mẫu đối với con chúng ta. Chúng ta không thể bắt con không xem TV nếu chúng ta vẫn làm việc ấy – điều này cuối cùng lại dẫn đến sự đấu tranh về quyền lực.
Nhưng khi đã mở TV cho con xem thì hãy cố tìm cách hạn chế tác hại của nó. Cẩn thận chọn chương trình và xem cùng con để bạn có thể nói chuyện về những gì đang xem. Hãy để đèn sáng khi xem TV; điều này giúp hạn chế việc giảm thị lực và cho mắt nguồn sáng khác. Cố gắng ngồi cách xa ít nhất 1.2m trước màn hình TV và 0.5m trước màn hình vi tính. Sau khi xem TV xong, hãy ra ngoài đi dạo.
- ĐỌC THẬT NHIỀU sách cho trẻ (đặc biệt là sách KHÔNG CÓ NHIỀU HÌNH) và kể nhiều truyện cho trẻ nghe. Trẻ yêu những câu chuyện về cha mẹ khi còn nhỏ hoặc những tình tiết chúng ta có thể tự nghĩ ra. Giờ đi ngủ và lúc đi xe hơi là những cơ hội để kể chuyện. Kể chuyện cho trẻ giúp kích thích khả năng tạo hình ảnh trên trong đầu.
- Thiên nhiên! Thiên nhiên! Thiên nhiên! Thiên nhiên là người thầy vĩ đại dạy chúng ta sự kiên nhẫn, lòng tôn trọng, sự kính trọng và khả năng quan sát. Màu sắc thật hung vĩ và tất cả các giác quan đều được kích thích. Nhiều trẻ em ngày nay cho rằng việc ra ngoài với thiên nhiên chán ngắt vì các em đã quá quen với nhịp sống hối hả, với những hình ảnh kích động trên TV (Poplawski 1998). Chúng ta chỉ thực sự học khi toàn bộ các giác quan đều tham gia và khi thông tin bày ra trước chúng ta theo cách hệ thần kinh tiến hóa (high brain) có thể tiếp nhận được. Thiên nhiên là thực trong khi TV là giả.
- CHÚ Ý KỸ đến giác quan của bạn và của trẻ. Môi trường chúng ta đang sống quá ồn ào và kích động đối với các giác quan. Những gì con bạn nhìn thấy, nghe, ngửi, nếm và sờ mó đều vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của em. Chúng ta cần đem những thứ đẹp, tốt và chân thật đến với em. Cách đứa trẻ cảm nhận về thế giới có ảnh hưởng to lớn đến cách các em đón nhận thế giới khi đến tuổi thiếu niên và cả về sau khi đã trưởng thành.
- Hãy để trẻ sử dụng ĐÔI TAY, ĐÔI CHÂN và CẢ CƠ THỂ vào những hoạt động CÓ MỤC ĐÍCH. Tất cả những hoạt động ngoài trời như chạy, nhảy, leo trẻo, nhảy dây giúp phát triển kỹ năng vận động thô và giúp hoàn thiện cấu trúc melanin cho các ống dẫn ở hệ thần kinh tiến hóa.
Làm những công việc nhà, nấu ăn, nướng bánh, đan len, làm đồ mộc, xếp giấy (origami), chơi dây, trò chơi ngón tay, trò chơi trong vòng tròn, vẽ màu nước, vẽ chì sáp giúp phát triển kỹ năng vận động tinh và cũng giúp hoàn thiện cấu trúc melanin cho các ống dẫn ở hệ thần kinh tiến hóa.
Lời cuối: Tương lai con em và xã hội của chúng ta nằm ở sự bảo vệ và sự phát triển tinh thần, con tim và thể chất của các em.
Cảm nhận của trẻ được đúc kết hay nhất trong những câu thơ sau của nhà thơ William Blake trong bài thơ Auguries of Innocence:
To see a world in a grain of sand
and a heaven in a wild flower
hold infinity in the palm of your hand
and eternity in an hour.
Nhìn thấy cả thế giới trong một hạt cát
Và thiên đường trong một đóa hoa dại
Nắm vô cực trong lòng bàn tay
Và vĩnh cửu trong một giờ khắc
Trích bài dịch của chị Thảo Nguyễn
