– Tôi e rằng, khi để trẻ tự do quá, chúng sẽ trở nên khó nghe lời
– Làm sao để giữ kỷ luật mà trẻ vẫn cảm thấy không sợ hãi và vẫn giữ được yêu thương trong đó?
– …
Tự do và ranh giới cần được hiểu như thế nào khi làm việc với trẻ ?
Ranh giới hay Kỷ luật không phải là bảng hướng dẫn các quy tắc hành xử, là lời nói Có hay Không, quy định được phép hay không được phép. Ranh giới là cảm giác an toàn, nơi trẻ biết mình là ai, cần làm gì. Ranh giới tạo ra sự an toàn giúp trẻ phát triển lên từ đó nhận thức được cái tôi, làm nền tảng cho sự phát triển nhận thức và kỷ luật tự thân sau này.
Một người lớn có kỷ luật hay tạo được ranh giới cho trẻ không phải cố gắng gồng mình để tỏ ra mạnh mẽ, quyết liệt ( hay từ đòn roi và những cái nghiêm mặt, khẩu lệnh). Uy quyền đến từ bên trong, và cần được làm rõ từ bên trong.
Có 1 thầy giáo đã nói rằng: Tôi rất nghiêm khắc, nhưng tôi nghiêm khắc với bản thân mình từ bên trong, chứ không phải với trẻ, nên giờ học của tôi – đứa trẻ nào cũng rất nề nếp nhưng vẫn vui tươi, tự do hoạt động, mà tôi không cần quá nhiều lời. Chúng nhận ra có 1 sự nghiêm khắc từ bên trong người giáo viên hiện diện trước chúng.
Sự chắc chắn và rõ ràng bên trong của người lớn ( BÊN TRONG CỨNG ) là điều cốt yếu tạo nên ranh giới vô hình cho trẻ. Và lúc này , những biểu hiện bên ngoài có cơ hội để trở nên MỀM MẠI, ẤM ÁP một cách tỉnh thức tự nhiên. Đứa trẻ nhờ vậy dễ dàng hiểu được chúng đang được yêu thương nhưng đồng thời cũng có 1 sự chỉ dẫn rõ ràng về việc được làm, không được làm trong không gian, bối cảnh đó.
Trong khi đó, Tự do không phải là thích chơi gì thì chơi, thích làm gì thì làm, thích gì được nấy… Tự do là trạng thái, là cảm giác thoải mái của trẻ trong không gian hay trong bối cảnh nhất định. Một đứa trẻ nhận biết được bản thân, được môi trường xung quanh, cảm thấy an ổn trong không gian an toàn … chúng tự do vui chơi và sẽ trở nên sống động, chân thật.
Khi ranh giới được thiết lập đúng, thì đứa trẻ càng cảm thấy tự do thật. Ranh giới giúp đứa trẻ được Tự do.
Trong một số trường hợp, không dễ dàng để thiết lập ranh giới với trẻ, chúng ta cũng cần có sự rõ ràng bên trong rằng chúng ta cần cảm nhận sâu hơn về những khó khăn từ bên trong trẻ ( kể cả bên trong mình khi làm việc với trẻ ) Sự quan sát cùng với thời gian và nỗ lực sáng tạo từ những người lớn yêu trẻ hết mình là cần thiết trong các trường hợp này.