Vui chơi chính là quá trình lớn lên của trẻ, trẻ thay đổi, phát triển mỗi ngày và hoạt động chơi theo đõ cũng sẽ thay đổi với những biểu hiện khác nhau tương thích với năng lực và nhu cầu khám phá thế giới của trẻ. Cùng Sunflower Steiner tìm hiểu về Tiến trình “chơi” của trẻ giai đoạn từ 0 -7 tuổi qua bài viết dưới đây nhé.

Quan sát và hiểu về tiến trình chơi của trẻ theo từng độ tuổi sẽ giúp Ba/mẹ có thêm góc nhìn khách quan cũng như sự hỗ trợ phù hợp để giúp trẻ gia tăng chất lượng cho hoạt động chơi của trẻ.

Tiến trình chơi của trẻ giai đoạn từ 0-7 tuổi

1/ Giai đoạn chơi khám phá (0- 3 tháng tuổi)

2/ Giai đoạn chơi độc lập (0 – 2 tuổi)

Chơi đơn độc hay chơi độc lập là giai đoạn chơi quan trọng trong tiến trình phát triển hoạt động chơi của trẻ. Lúc này trẻ chỉ có nhu cầu chơi 1 mình – em khám phá thế giới xung quanh bằng cách sờ, chạm, nếm hay ném chúng vào nhau để phát hiện ra những âm thanh thu hút… trẻ ưa chơi với mọi đồ vật trong bếp, trong nhà của trẻ.
Điều quan trọng lúc này là trẻ cần có một không gian vui chơi an toàn, chất liệu tự nhiên, đơn giản, không quá nhiều đồ chơi gây phân tán ở trẻ. Đặc biệt không sử dụng các đồ vật gắn thiết bị, tạo âm thanh nhân tạo.

Quá trình chơi 1 mình giúp trẻ có được sự tự tin, tự chủ và chủ động trong việc chơi sau này khi có bạn hay ra ngoài.
Đây là giai đoạn trẻ chưa phát triển về kỹ năng tương tác xã hội, trẻ chỉ biết 1 mình mình và không sẵn sàng cho việc chia sẻ đồ chơi, hay chơi cùng bạn. Vì vậy đừng bất ngờ khi trẻ chỉ muốn chơi 1 mình trong giai đoạn này.

3/ Giai đoạn chơi Quan Sát: (Từ 2 tuổi trở lên)

Chơi quan sát là giai đoạn nhiều cảm xúc với trẻ. Trẻ bắt đầu có xu hướng để ý tới việc chơi của người khác để học hỏi kinh nghiệm cho mình.
Đây chính là giai đoạn trẻ bắt chước nhanh và hình thành sự sao chép trong việc chơi một cách hiệu quả.
Trẻ nhìn thấy mọi người đá bóng, trẻ có thể đá tương tự với thao tác y chang.
Trẻ nhìn thấy bạn ủn xe, hay lắp ráp, xếp chồng đồ đạc,…trẻ cũng nhanh chóng có thể bắt chước lại. Nhưng đây vẫn chưa phải thời điểm để trẻ sẵn sàng cho việc cùng chơi với bạn cho đến khi trẻ gần 3 tuổi.
Quá trình chơi quan sát của trẻ vẫn sẽ diễn tiến cho tới lớn hơn. quá trình này giúp trẻ thu nhận thông tin, kinh nghiệm và học hỏi để có thể tự mình chơi các trò chơi tương tự, và cũng là nền tảng cho việc chơi sáng tạo sau đó của trẻ

4/ Giai đoạn chơi song song : (Từ 2-3 tuổi )

Khi trẻ sẵn sàng ngồi cạnh bạn của mình và chơi 1 món đồ tương tự, nghĩa là con đang ở giai đoạn chơi song song. Điểm thú vị là con vẫn sẽ ngồi cùng chơi, nhưng chưa phát sinh nhu cầu cùng chơi chung, việc chơi dường như vẫn khá độc lập dù trong cùng một không gian nhưng 2 trẻ quan sát và bắt chước hành động của nhau. Đây là nền tảng cho các mức chơi cao hơn sau này.

5/ Giai đoạn chơi kết hợp (Từ 3-4 tuổi)

Sự phát triển về ngôn ngữ, nhu cầu được giao tiếp và quá trình học hỏi đủ để thôi thúc trẻ trong giai đoạn này đi tới việc chơi kết hợp cùng 1 vài người bạn đồng trang lứa. Lúc này trẻ đã sẵn sàng và chủ động cho việc chơi cùng bạn, giao tiếp và tương tác cùng nhau trong khi chơi.

Trẻ lúc này có thể cùng xây tòa tháp, cùng chơi chung búp bê đồ hàng hoặc cùng nhau làm những chiếc bánh cát,… tuy nhiên đây cũng là giai đoạn xảy ra nhiều mâu thuẫn tranh giành, xung đột trong quá trình chơi cùng nhau của trẻ, đặc biệt là khi có trẻ mới tham gia cùng.
Việc chơi kết hợp là nền tảng cho hoạt động chơi phân vai và có kế hoạch ở độ tuổi lớn hơn.

6/ Giai đoạn chơi hợp tác (Từ 4 tuổi trở lên)

Chơi hợp tác là giai đoạn phát triển tuyệt vời trong tiến trình phát triển hoạt động chơi của trẻ. Một em bé 4 tuổi bắt đầu có những biểu hiện chơi hợp tác khi sẵn sàng tham gia một cuộc chơi được phân vai, hay cùng tổ chức một hoạt động chơi có độ phức tạp cao với nhóm bạn chơi từ 4 – 5 người.

Lúc này trẻ phối hợp và vận dụng các kinh nghiệm, kỹ năng từ các giai đoạn trước để cùng nhau tham gia vào một trò chơi và cùng nhau sáng tạo ra cách chơi/quy luật chơi mới cho trò chơi đó tùy theo tình huống cụ thể.
Có rất nhiều công trình chơi đồ sộ của các bạn nhỏ trong độ tuổi từ 5 – 6t khi chơi hợp tác cùng nhau như: lâu đài, tòa tháp, đoàn tàu,